Workshop: Courageous Conversations

Voer jij het moedige gesprek?

Als ethisch filosoof heb ik jarenlang nagedacht over de beste morele theorieën. Maar ik kwam erachter dat ik de verkeerde vraag stelde. Het grootste probleem is dat mensen niet naar hun eigen morele kompas luisteren.

We weten allemaal wat goed en slecht is. Maar we worden er niet op aangesproken. We worden aangesproken op onze ratio, op ons vermogen om productief te zijn, op ons aanpassingsvermogen. Dus daar besteden we onze aandacht aan. 

De buikpijn, het knagende gevoel dat we krijgen van sommige aspecten van ons werk, dat stemmetje “Klopt dit wel? Is dit eigenlijk wel oké?” dat negeren we. Want dat is niet handig, niet productief, daarmee gaan we de baas niet imponeren. 

En als je iets maar lang genoeg negeert, dan verdwijnt het naar de achtergrond. 

Waarom negeren mensen hun morele kompas? Omdat we ons best doen te passen in het systeem. Omdat we lui zijn. Omdat we hebben geleerd dat onze ratio belangrijker is dan ons gevoel. Omdat we teveel in ons hoofd zitten (en daar zit je morele kompas niet).

We incorporeren de regels, de mores van het systeem waarin we werken. Maar we kunnen daardoor steeds minder goed het systeem zelf bevragen. Het is eigenlijk tragisch: omdat we zo’n goede student willen zijn, omdat we zo’n goede werknemer willen zijn, worden we steeds minder Goed met grote G. 

Met een groep van 37 AMID Young Professionals ging ik het moedige gesprek aan. Waar krijg je buikpijn van? Wat zegt dat knagende stemmetje? Wat gebeurt er als je dat gevoel wél eens serieus neemt?

Het was best wel heftig. Want deze jonge, gedreven mensen die zich dolgraag willen inzetten voor een betere, gelijkere, eerlijkere wereld bleken heel veel vragen te hebben bij hun werkveld. 

Slaat het wel ergens op om een ontwikkelingsland te steunen met 15 miljoen euro, wanneer wij 300 miljoen euro aan dat land onttrekken via het oneerlijke internationale economische systeem? 
Wie ben ik als Nederlander om mensen in een Afrikaans land te komen vertellen hoe ze hun bestuur moeten vormgeven? 
Is het wel eerlijk om een salaris te ontvangen van een non-profit als ik eigenlijk niet goed kan verantwoorden wat we nu doen en of de wereld daar beter van wordt? 

Er kwam best wel wat verdriet los. Want het gaat hier echt om existentiële vragen.

Wat studenten zeiden: 

“Deze vragen heeft nog nooit iemand aan mij gesteld.”
“Dit is het beste gesprek dat ik in tijden heb gehad.”
“Was het je bedoeling om ons aan het huilen te maken??” (Nee, maar ik was ook niet verbaasd)

We hebben nog uren nagepraat. Op de meeste ethische dilemma’s zullen we het antwoord waarschijnlijk niet vinden. Maar wat je wel kan doen: opnieuw gaan luisteren naar dat morele kompas van jou. 

Dank aan alle AMID-trainees voor hun moed, openheid, en commitment! 

Ook een workshop boeken? Dat kan hier.